Kıbrıs Barış Harekatı’nın 51.yıl dönümü

Kıbrıs Türklerini Rum zulmünden kurtarmak için “Ayşe tatile çıksın” koduyla başlatılan, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Barış Harekâtı’nın üzerinden 51 yıl geçti.

Kıbrıs, 1878’de Osmanlı’nın Rusya’ya karşı aldığı yenilgi sonrası geçici olarak İngiltere’ye bırakıldı. Ancak bu geçici süreç, 1914’te İngiltere’nin adayı tek taraflı olarak ilhak etmesiyle kalıcı hale geldi. Türkiye, 1923 Lozan Antlaşması ile Kıbrıs üzerindeki egemenlik haklarından vazgeçti.

Enosis hayaliyle gelen terör ve EOKA’nın kanlı planı
Kıbrıslı Rumların 1821’den bu yana hayalini kurduğu “Enosis” yani adayı Yunanistan’a bağlama ideali, İngiliz yönetimi döneminde daha somut hale geldi. Diplomatik yollarla sonuç alamayan Rumlar, 1955’te terör örgütü EOKA’yı kurarak silahlı saldırılara başladı. Kısa sürede yüzlerce kişi öldü, köyler boşaltıldı.

Bu saldırılara karşı Türkler, Türk Mukavemet Teşkilatı’nı (TMT) kurarak organize direnişe geçti. Ancak tansiyon düşmedi, aksine 1960’ta kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nde Türk toplumuna tanınan haklar 1963’te Rum yönetimi tarafından tek taraflı olarak kaldırıldı.

Kanlı Noel, Kumsal Katliamı ve artan zulüm
20 Aralık 1963 gecesi Lefkoşa’da iki Türk’ün katledilmesiyle başlayan olaylar, “Kanlı Noel” olarak tarihe geçti. 364 Kıbrıslı Türk hayatını kaybetti, binlerce kişi göç etmek zorunda kaldı. En acı olaylardan biri ise 24 Aralık’ta yaşandı. Binbaşı Nihat İlhan’ın eşi ve üç çocuğu Lefkoşa Kumsal semtindeki evlerinde banyoda kurşunlanarak öldürüldü. Bu olay, “Kumsal Katliamı” olarak hafızalara kazındı.

Erenköy direnişi ve Cengiz Topel’in şehadeti
1964’te Erenköy’e yönelik Rum saldırıları, Türkiye’yi sınırlı hava harekâtına zorladı. Türk Hava Kuvvetleri’nin müdahalesiyle Rum ilerleyişi durduruldu. Bu süreçte, Türk pilot Cengiz Topel’in uçağı vuruldu. Paraşütle inen Topel, esir alındıktan sonra işkenceyle şehit edildi. Topel, Kıbrıs’ta şehit düşen ilk Türk pilot oldu.

Barış Harekâtı: Ayşe tatile çıktı, barış geldi
15 Temmuz 1974’te Yunanistan destekli darbe sonrasında Türkiye, garantörlük hakkını kullanarak 20 Temmuz sabahı Kıbrıs Barış Harekâtı’nı başlattı. 22 Temmuz’da geçici ateşkes sağlandı ancak Cenevre görüşmeleri başarısız oldu.

Bunun üzerine, 14 Ağustos’ta “Ayşe tatile çıksın” parolasıyla ikinci harekât düzenlendi. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bu müdahalesiyle adada Türklerin güvenliği sağlandı, sınırlar netleşti. 498 Türk askeri ve 786 mücahit şehit oldu.

Kıbrıs Barış Harekâtı’nı dünyaya ilk duyuran haber ajansı Anadolu Ajansı oldu. TSK’nın 06.00’da başlattığı müdahaleyi AA, sadece 10 dakika sonra “Başbakan açıkladı: Kıbrıs’tayız” başlığıyla abonelerine geçti. Hemen ardından Başbakan Ecevit’in “Kıbrıs’a yalnız Türkler için değil, Rumlar için de barış götürüyoruz” sözleriyle harekâtın insani boyutu vurgulandı.

Tarihi açıklama: “Allah milletimize hayırlı etsin”
Başbakan Ecevit ve Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan, harekât sonrası yaptıkları açıklamalarla kamuoyuna güven verdi.

Bülent Ecevit, “Türk Silahlı Kuvvetlerimiz Kıbrıs’ta indirme ve çıkarma harekâtına başlamıştır” dedi. Erbakan ise müdahalenin sadece Türk halkı için değil, dünya barışı için yapıldığını vurguladı.