Kredi çekecekler dikkat! Aylar sonra…

Geçen yılın ağustos ayındaki kur saldırısının ardından, eylül ayında açıklanan Yeni Ekonomi Programı ve Merkez Bankası’nın izlediği para politikası ile yatırımcı güveni artarken, faizdeki düşüş hızlandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın aldığı tedbirlerle birlikte kamu bankalarının da elini taşın altına koymasıyla gerileyen faizler, özellikle ticari işletmelerin rahatlamasını sağladı.

KONUTTA DÜŞÜŞ HIZLANDI

26 Ekim 2018’de yüzde 29.28’e yükselen konut kredisi faizleri, 8 Mart’ta 18.55 ile 20 Temmuz’dan bu yana en düşük seviyeye indi. Konut kredisinde son 1 haftadaki faiz düşüşü ise 2 puana yaklaştı. Faizde son 5 ayda yaşanan düşüş, 200 bin liralık bir konut kredisinde yıllık faiz ödemesini 21.5 bin TL azalttı. Faizlerdeki düşüş, tüketicinin en fazla kullandığı ihtiyaç kredilerine de fazlasıyla yansıdı. İhtiyaç kredisinde de 12 Ekim’de yüzde 39.4’e çıkan faiz, 8 Mart’ta 23.04 ile 8 Haziran’dan bu yana en düşük seviyeye indi. Bu süreçteki 16.5 puanlık faiz düşüş, 30 bin liralık 1 yıl vadeli ihtiyaç kredisinde faiz yükünü 11.8 bin TL’den 6.9 bin liraya çekmiş oldu.

KOBİ’LER RAHATLADI

Kur saldırısının ardından yaşanan belirsizlikle birlikte 28 Eylül’de yüzde 38.3’ü geçen ticari kredi faizleri, 8 Mart 2019’da yüzde 22.04’e geriledi. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın koordinatörlüğünde başlatılan KOBİ Değer Kredisi kampanyasının lokomotifliği üstlendiği faiz düşüşü, konkordatoların azalması, bankaların yapılandırma taleplerine olumlu cevabı ile perçinlendi.

KREDİLERDE HIZLI ARTIŞ

Faizlerdeki düşüş, ocak ayında daralan kredi hacmine de olumlu yansıdı. Bankaların kredi musluklarını açmasının etkisiyle 5 Şubat’ta 2 trilyon 371 milyar lira olan kredi hacmi, 69 milyar TL artarak 12 Mart’ta 2 trilyon 440 milyara ulaştı. Dengelenme sürecinin tamamlanması ve toparlanmanın ilk sinyallerinin gelmesinin ardından, enflasyondaki düşüş ve Merkez Bankası’nın faiz indirim sürecine başlaması, özellikle yılın İkinci yarısında kredi faizlerindeki düşüşü hızlandıracak.

İKİNCİ VDMK’YA ÖZEL BANKALAR GİRDİ

Sermaye piyasalarının derinleştirilmesi ile ürün çeşitliliğinin artırılması açısından büyük önem taşıyan varlığa dayılı menkul kıymet (VDMK) ihracının ikincisi için geri sayım başladı. Sermaye Piyasası Kurulu, Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın 1 milyar lira tutarında VDMK ihracını kayda bu varlığa dayanak olacak varlıkların adresi de belli oldu. Buna göre ikinci VDMK’da 400’er milyon TL ile İş Bankası ve Yapı Kredi Bankası, 200 milyon TL ile Akbank’ın ipotek teminatlı menkul kıymetleri yer alacak. İtfa tarihi 15 Mart 2024 olacak. Aralık 2018’de gerçekleştirilen ve 2.3 kat talep gelen ilk ihraçta Ziraat Bankası, Vakıfbank, Halkbank ve Garanti’nin konut kredilerine dayalı ipotek teminatlı menkul kıymetler satılmıştı. Toplam ihraç 3 milyar 150 milyon TL olarak gerçekleşmişti.

KUR BAHANE, KAR ŞAHANE

İşsizlik oranının yüzde 13.5’e çıktığı 2018’de, kurdaki artışı bahane ederek ürünlerine fahiş fiyat artışı yaparken, bir yandan da istihdamda frene basan şirketler, buna karşılık kâr ve ciro rekoru kırdı. Hisse senetleri Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin toplam kârı, 2018’de yüzde 13.1 artarak 99.8 milyar liraya çıktı. Türkiye’nin en büyük şirketlerinin bulunduğu BIST-30’daki şirketlerin kârı ise yüzde 21 artarak 78 milyar liraya ulaştı. İstihdamda en büyük küçülmenin yaşandığı sanayi şirketlerinin kârı da yüzde 30 artarak 31.7 milyar liraya çıktı. Şirketlerin toplam satışları yüzde 30.3 artarak 1.1 trilyon lirayı geçti. Sanayi sektörünün cirosu yüzde 37 artarak 410 milyar liraya ulaşırken, ciro artışı madencilikte yüzde 63, gıda ve içecekte yüzde 32, kimya ve petrolde yüzde 48 olarak gerçekleşti.