Çağımızın en fazla karşılaşılan sorunlarından birisi olan hiperaktivite hakkında bilinmesi gerekenleri Uzman Pedagog Serap Buharalı anlattı.
Halk arasında hiperaktivite terimi “yaramaz”, “hareketlerini kontrol edemeyen”, “sürekli konuşan” çocuklar için kullanılsa da aslında hiperaktif denilen çocuklar “enerjisi yüksek” çocuklar olarak tanımlanabilir. Enerjisi aşırı düzeyde yüksek olan bu çocukların yerlerinde durmaları neredeyse imkansızdır, çünkü bu enerjiyi vücutlarında tutabilecek güce sahip değillerdir.
HİPERAKTİVENİN SEBEPLERİ
Birçok çocuğun boğuşmak zorunda kaldığı ve genellikle okul çağında sınıf ortamında fark edilen hiperaktivitenin sebebi tam olarak bilinmese de, doğum öncesinde yaşanan olumsuzluklar ya da doğum anı ve sonrasında yaşanan negatif durumlar hiperaktivitenin oluşumuna kaynak gösterilebilir. Ayrıca çocukların gelişme dönemlerinde yaşadığı travmalar, televizyon, tablet gibi elektronik uyutucularla fazlaca vakit geçirmeleri hiperaktivitenin ortaya çıkmasında etkilidir.
Hiperaktivite problemine sahip çocuğun beyin hücrelerinde tahribat ve kimyasında bozulma olduğu söylenebilir. Sinirlerinin tahribatının giderilmesi için ise çeşitli tedavi ve terapi yöntemleri mevcuttur. En başarılı yöntemlerden birisi ise medikal desteğin yansıra terapi desteği ve ailelere verilmesi gereken psikoeğitimdir.
HİPERAKTİVİTENİN BELİRTİLERİ
Hiperaktivite problemine sahip çocuk aslında bebeklikten itibaren bu rahatsızlığın belirtilerine sahip oluyor ancak bu durumun ebeveynler tarafından anlaşılması güç olabiliyor. Bebeklik döneminden itibaren uykuda düzensizlik, sürekli devam eden huzursuz hal, sakarlık, kısa süreli hafıza bozukluğu, çok konuşma, her lafa atlama, zamanı planlayamama, uzun süre bir işe odaklanamama ve ara verme isteği, depresiflik gibi belirtileri vardır. Çocuğa hiperaktivite tanısının konması için belirtilerin tamamının görülmesi gerekmez, birkaç belirtinin yüksek oranda çocukta gözlemlenmesi hiperaktivite olabileceğine işarettir. Bu tanı ile ilgili şüpheler varsa bir uzman ile görüşüp durumu netleştirmek gerekir.
HİPERAKTİVİTE İLE BİRLİKTE GELEN DİKKAT EKSİKLİĞİ!
Hiperaktivite ile beraber çocuklarda ortaya çıkan diğer bir rahatsızlık dikkat eksikliğidir. Peki nedir dikkat eksikliği? Odaklanma ve konsantre olmada güçlük, çevredeki her harekete karşı fazla duyarlı olmanın sonucunda dikkatin sürekli dağılması olarak tanımlanabilir. Aşırı enerjik olarak yerinde duramayan çocuklara eklenen dikkat eksikliği, onların adeta kendileriyle savaşmalarına neden olur. Her hiperaktif çocukta dikkat eksikliği bulunurken, dikkat eksikliği bulunan çocukların tamamında hiperaktivite bulunmayacağı bilgisi dikkatlerden kaçmamalıdır.
HİPERAKTİVİTEYE KARŞI YAPILMASI GEREKENLER
Beslenmelerinde Omega3 takviyesi yapılmalı. Omega 3 tahribata uğrayan sinirlerin onarımına yardımcı olacaktır.
Kötü arkadaş seçimlerine karşı dikkatli olunmalı! Dürtülerini kontrol edemeyen hiperaktif çocuklar kötü arkadaşlar aracılığıyla sigara, alkol, uyuşturucu vb. alışkanlıklar edinebilir.
Yaramaz, geveze vb. olumsuz etiketler asla kullanılmamalı ve sınıf ortamında öğretmenleri tarafından da bu etiketlerin kullanılmasına izin verilmemelidir. Bu etiketlemeler çocuğun kendisini kötü hissetmesine neden olacaktır.
MUTLAKA BİR UZMAN DESTEĞİ ALINMALIDIR
Çocuk zaten bu durumun içerisinde zorluklar yaşarken ona bu durumula bahşedebileceği ile ilgili destek verilmeli, motive edilmeli, öz kontrolünü oluşturmasında destek olunmalıdır. Okul, uzman ve aile ekip içerisinde ortak çalışmalıdır.