Parmak emme diş çarpıklığına yol açıyor

Bebeklik dönemindeki emme bozuklukları nedeniyle gelişebilen diş çapraşıklıkları, çocukluk döneminde psikolojik sorunlarla ve özgüven eksikliğiyle sonuçlanabiliyor. 7 yaş civarında yapılacak ortodontik muayeneler ise çapraşık dişlerin önceden tespit edilmesini sağlayabiliyor. Çene yapısında gelişebilecek problemlerin öğrenilmesiyle de, probleme uygun tedavi seçilebiliyor. Diş Hekimi Aylin Hoşzeban Erdur, günlük yaşantıyı etkileyen çapraşık dişler ve tedavisi hakkında merak edilenleri anlatıyor.

Bebekler 3-6 ay civarındayken, ağız içerisinde kesici dişler oluşmaya başlıyor. 3 yaşına kadar ilerleyen bu süreci, 6-7 yaşlarına doğru daimi kesici dişlerin çıkışı izliyor. Bebeklerde görülen parmak emme alışkanlığı 5 yaşına kadar tolere edilebilirken, 5 yaşından sonra devam ettiğinde ortodontik problemlere neden olabiliyor.

Parmak emme çapraşıklığa sebep oluyor

Parmak emme alışkanlığı zamanla dişlerde çapraşıklıkların oluşmasına, ilerleyen süreçte de konuşma bozukluklarının gelişmesine zemin hazırlayabiliyor. Diş çapraşıklığının şiddetini ise parmak emme süresinin uzunluğu belirliyor. Parmak emme alışkanlığı erken yaşlarda terk edilmediğinde, dişlerin yanı sıra çene kemiklerini ve ağız yapısını da etkiliyor. Bu davranış, üst ve alt dişlerde açıklık yaratırken, alışkanlığın geceleri devam etmesi de üst çenede darlığa, üst ön dişlerin alt ön dişleri yeterince örtmemesi gibi durumlara ve alt çenede V şeklinde kavisin oluşmasına neden olabiliyor. Tüm bu değişiklikler, alt ve üst çenenin uyumsuz kapanmasını sağlarken, çiğneme problemlerine, çenede ya da yanaklarda ağrıya veya ağızdan nefes alma gibi sorunlara yol açabiliyor. Çocuk ise üst ve alt dişlerini kapatamadığında zamanla arada açılan boşluğa dilini yerleştirmeyi alışkanlık haline getirebiliyor. Böylece dil de konuşma ve yemek yeme sırasında görevini yerine getiremeyebiliyor. Parmak emme alışkanlığı diş ve çene yapısını etkilediği gibi, parmakta şekil bozukluklarının oluşmasına da neden olabiliyor. Ayrıca çocuk, emme alışkanlığıyla parmağındaki tüm mikro-organizmaları vücuduna alırken, enfeksiyonlara da açık hale gelebiliyor.

Önce parmak emmeyi tetikleyen faktörler ortadan kaldırılmalı

Tedaviye öncelikle, çocuğu parmak emme alışkanlığını bırakması için yönlendirmekle ve sonucunda ödüllendirmekle başlanabilir. Fakat alışkanlığın bıraktırılması için çocuğun da istekli olduğundan emin olunmalı ve bu alışkanlığın altında yatan stres faktörleri ortadan kaldırılmalıdır. Çocuğun parmağının ara ara bandajla sarılması ve böylece ona bir hatırlatma yapılması, küçük bir öneri olabilir.

Damaklıklar diş tedavisini kolaylaştırıyor

Parmak emme alışkanlığını bıraktırma uğraşları bir sonuç vermiyorsa, çocuk erken dönemde bir diş hekimine götürülmelidir. Tedavide ilk adım olarak, üst çeneye yerleştirilen, damaklık olarak tanımlanan apareyler hazırlanır. Bu apareylerde parmağın ağıza götürülmesini önleyen tel uzantılar bulunur. Çocuğun birkaç gün içinde alışabileceği apareyler, herhangi bir ağrı ya da sızıya neden olmaz. Çocuk apareyi kendi takmayı reddediyorsa, damaklık hekim tarafından çocuğun ağzına sabitlenebiliyor. Bu apareyler, çocuğa parmak emme alışkanlığını unuttururken, üst ön dişlerdeki hafif çapraşıklıkların da düzeltilmesine katkı sağlar. Aparey, çocuk parmak emmeyi bırakıp dişleri tamamen düzelene kadar ağızda kalır, bu süre de 6 ile 12 ayı bulur.

Tedavi çocuk psikolojisini olumlu etkiliyor

Aparey tedavisi sırasında çocuklar günlük hayatlarına devam ederken, eğitimlerinden de geri kalmıyor. Dişlerin tedavi edilmesi çocukların beslenmelerini olumlu etkilerken, çapraşık dişlerin oluşturabileceği psikolojik sıkıntıların da önüne geçilmesini sağlıyor. Fakat çocuk yaşlarda tedavi edilmeyen ortodontik problemler, ileri yaşlarda estetik görünümün bozulmasına neden olabiliyor. Ayrıca konuşma zorluğu, diş eti problemleri, ağız kokusu ve diş kayıpları da tedavi uygulanmadığı sürece görülebilen diğer problemler arasında sayılıyor.  

Erken teşhis edilmezse cerrahi işlem gerekebiliyor

Çocuk aparey kullanımı ile parmak emme alışkanlığını terk ederse, oluşan diş ve çene bozuklukları zamanla kendiliğinden düzelir. Fakat alışkanlığın sürmesi durumunda devreye ortodontik tedavi girebilir. Ortodonti tedavisinin erken dönemde yapılmaması ise erişkin yaşta cerrahi işlem gerektirebilir.