Türkiye’de geçen yıl 109,2 milyon ton atık oluştu!

Türkiye İstatistik Kurumu, 2022 yılına ait atık istatistiklerini paylaştı. Buna göre, 2022’de toplam 109,2 milyon ton atık oluştu; bunun 29,4 milyon tonu tehlikeli nitelikteydi.

İmalat sanayi iş yerlerinde toplam 28 milyon ton atık ortaya çıktı, bunun 5,4 milyon tonu tehlikeliydi. Bu atıkların yüzde 63,2’si satıldı veya lisanslı atık işleme tesislerine gönderildi, yüzde 14,5’i tesis içinde geri kazanıldı, yüzde 13,5’i düzenli depolama tesislerine yönlendirildi, yüzde 3,3’ü iş yeri sahasında depolandı, yüzde 3,1’i belediye veya OSB yönetimleri tarafından toplandı, yüzde 2’si beraber yakma veya yakma tesislerine gönderildi, yüzde 0,3’ü dolgu malzemesi olarak kullanıldı veya doğaya geri kazandırıldı, yüzde 0,1’i ise diğer yöntemlerle bertaraf edildi.

Maden işletmelerinde, dekapaj malzemesi/pasa hariç, 26,3 milyon ton atık oluştu. Bu atıkların yüzde 99,99’u mineral atıklardan meydana geldi. Toplam atığın yüzde 76,1’i pasa sahalarında, atık barajlarında veya düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilirken, yüzde 20,9’u ocak içine geri dolduruldu, yüzde 3’ü ise diğer yöntemlerle geri kazanıldı veya bertaraf edildi.

Termik santrallerde 27,8 milyon ton atık

Termik santrallerde 10,5 bin tonu tehlikeli olmak üzere toplam 27,8 milyon ton atık oluştu. Bu atıkların yüzde 87,9’u kül dağı ve kül barajında veya düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilirken, yüzde 11,4’ü lisanslı tesislere gönderildi veya maden/taş ocaklarının geri doldurulmasında kullanıldı, yüzde 0,7’si ise diğer yöntemlerle bertaraf edildi.

OSB müdürlüklerinin altyapı hizmetleri, atık su arıtımı ve benzeri idari faaliyetleri sonucunda 323 bin ton atık ortaya çıktı, bunun 127 bin tonu tehlikeliydi. Bu atıkların yüzde 63,4’ü düzenli depolama tesislerinde, yüzde 21,1’i belediye/OSB çöplüklerinde, yüzde 15,5’i ise diğer yöntemlerle bertaraf edildi.

Toplam 1391 belediyenin 1389’unda atık hizmeti verildiği görüldü. Belediyelerde toplanan 30,3 milyon ton atığın yüzde 85,9’u atık işleme tesislerine, yüzde 13,5’i belediye çöplüklerine gönderilirken, yüzde 0,6’sı açıkta yakılarak, gömülerek, dereye veya araziye dökülerek bertaraf edildi. Kişi başı günlük ortalama atık miktarı 1,03 kilogram olarak hesaplandı.

348 bin ton atık su arıtma çamuru

Belediyeler tarafından işletilen atık su arıtma tesislerinde 348 bin ton atık su arıtma çamuru oluştu. Atık bertaraf ve geri kazanım tesislerinde işlenen 133,2 milyon ton atığın 81,4 milyon tonu bertaraf edilirken, 51,7 milyon tonu geri kazanıldı. Düzenli depolama tesislerinde 81 milyon ton ve yakma tesislerinde 450 bin ton atığın bertarafı sağlandı.

Atık geri kazanım lisansı olan beraber yakma tesislerinde 3,2 milyon ton atık yakılarak enerji elde edildi. Kompost tesislerinde 120 bin ton atık geri kazanılırken, diğer geri tesislerde toplam 48,5 milyon ton metal, plastik, kağıt, mineral gibi atık oluştu.

Atık istatistikleri, Türkiye genelindeki tüm belediyelerden, 50 ve üzeri çalışanı olan imalat sanayi işyerlerinden, kurulu gücü 100 megavat ve üzeri tüm faal termik santrallerden, altyapısı tamamlanmış tüm OSB müdürlüklerinden, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne referans yıl için üretim beyan eden maden işletmelerinden, lisanslı veya geçici faaliyet belgeli tüm atık bertaraf ve geri kazanım tesisleriyle lisansı olmasa da belediyeler tarafından ya da belediyeler adına işletilen düzenli depolama, yakma ve kompost tesislerinden derleniyor.