Türkiye’nin havası en kirli şehirleri hangileri

Uzmanlara göre, Ankara ile İstanbul’un Esenyurt, Aksaray, Göztepe semtlerinde hava kirliliği korkunç boyutlarda! Yılda 30 bin kişi hava kirliliğinden ölüyor

Türk Toraks Derneği’nin öncülüğünde organize edilen, Dünya sağlık Örgütü (DSÖ) ile Avrupa Göğüs Derneği’nin destek verdiği “Nefesimiz Tükenmeden: Hava Kirliliği ve Akciğer Sağlığı” başlıklı sempozyumda hava kirliliğinin korkunç boyutta olduğu açıklandı. Sempozyum eş başkanı Doç. Dr. Haluk Çalışır, İstanbul Göztepe’de yaşayan ve hiç egzersiz yapmayan bir kişinin yılda 223 gram zehirli toz soluduğunu belirterek, “Bu oran Ankara Kayaş’ta yılda 319 gram, İzmir Gaziemir’de ise 205 gram. Her yıl 30 bin insanımızı kanser, kalp yetmezliği, inme, KOAH gibi hastalıklardan kaybediyoruz. Havamız temiz olsa, geçen yıl yaşamını yitiren 30 bin kişi aramızda olacaktı” dedi. 

Yılda 30 bin kurban

Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Osman Elbek ise, “İnsanlar İstanbul Göztepe, Aksaray ve Esenyurt’tan kaçmalı. Bu yerler yaşanamayacak kadar kötü durumda. Ankara kapkara! Hiçbir yer nefes alamıyor. Ankara’yı hızlıca terk etmemiz gerekir. Ankara eski havasına döndü, katil aramızda” uyarısında bulundu. Sempozyumda Türkiye’de her yıl 30 binden fazla insanın hava kirliliğine bağlı sağlık sorunlarından öldüğü vurgulanırken, Türk Toraks Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Fuat Kalyoncu şunları söyledi: “Hava kirliliği her yıl akciğer kanserine bağlı ölümlerin yüzde 25’ine, zatürreye bağlı ölümlerin yüzde 17’sine, inmeye bağlı ölümlerin yüzde 16’sına, iskemik kalp hastalıklarına bağlı ölümlerin yüzde 15’ine ve kronik obstrüktif akciğer hastalıklarına bağlı ölümlerin de yüzde 8’ine neden oluyor.”

En kirli şehirler

Sorularımızı yanıtlayan Doç. Dr. Haluk Çalışır, ülke genelinde hava kirliliğinin artmaya devam ettiğine dikkat çekerken, “Partikül Madde 10 (PM10) diye tanımladığımız havada uçuşan mikro ölçekli zararlı tozların oranı, Dünya Sağlık Örgütü ortalamasının çok üzerinde. Son yaptığımız ölçümlere göre havası en kirli şehirler muş, Iğdır, karaman, Bursa, Düzce, Hakkari ve Niğde. İstanbul’un havası en kirli yerleşim alanları ise Esenyurt ve Göztepe. Özellikle Göztepe’de yoğun trafik, kentsel dönüşüm ve havanın çökelmesi, kirlilik artışına neden oluyor. İstenilen seviyede olmasa da Silivri ve Şile havası en temiz ilçeler” dedi. 

Evler de felaket

Doç. Dr. Çalışır, İstanbul’da Esenyurt ve Göztepe’de, Ankara’da ise Sıhhıye ve Kayaş’ta her yıl  200 gramın üzerinde zehirli toz solunduğunu belirterek şunları anlattı: “Esenyurt’ta bir kişi geçen yıl 240 gram zehirli toz soludu. Bu rakam Göztepe’de 233 gramdı. Ankara Sıhhiye’de yaşayan bir kişi, yıl boyunca 255 gram, Kayaş’ta ise 319 gram zehirli tozu akciğerlerine çekti. İzmir Gaziemir’de yaşayanlar ise yılda 205 gram zehirli toza maruz kaldı.  Türkiye’de temel kirleticilerden olan partiküler madde (PM2.5), karbon monoksit (CO), azot dioksit (NO2) ve ozon (O3) yaygın olarak ölçülmüyor. Türkiye’de evlerin yüzde 57’sinde soba kullanılıyor. Ev içi hava kirliliği tahmin edilen boyutların üzerinde. Türkiye’de hava kirliliği nedeniyle her yıl 30 bin kişi ölüyor. Her 100 bin ölümün 44’ü hava kirliliğine bağlı hastalıklar nedeniyle gerçekleşiyor.”

En temiz il Rize

Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Kayıhan Pala, Milliyet’e yaptığı açıklamada, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  verilerine göre İstanbul Esenyurt, Ankara Kayaş, İzmir Gaziemir son bir yılın havası en kirli yerleşim alanları. Rize dışındaki tüm illerimizin havası kirli. Ege’de de Manisa, Uşak, Muğla, Denizli, Afyon’da PM10 oranları tahminlerin üzerinde. 11 Kasım 2016 ile 31 Ekim 2017 arasında PM2.5 değerlerini incelediğimizde Dünya Sağlık Örgütü’nün kriterlerine uyan hiçbir kentimiz yok. İstanbul Kağıthane, Ankara Cebeci, Demetevler ve Sıhhıye, Kocaeli Kandıra, Çanakkale Lapseki ile Tekirdağ Çerkezköy gibi 30 yerleşim birimindeki PM2.5 değerleri olması gereken değerin üstünde” dedi.

‘Havanız cebinizde’ 

Sempozyumda, Türkiye’nin tüm illerinin hava kirliliğinin takip edildiği “Havanız cebinizde” başlığını taşıyan aplikasyonun tanıtımı yapıldı. Doç. Dr. Haluk Çalışır, aplikasyonun akıllı telefonlarda kullanılabileceğini, bu sayede anlık olarak her bölgedeki hava kirliliği değerlerine ulaşılacağını söyledi. 

Bedeli:  3 milyar euro

Yrd. Doç. Dr. Nilüfer Aykaç,  Türkiye’de hava kirliliğine bağlı 2 bin 876 erken ölüm, 4 bin 311 hastaneye yatış ve yılda 3 milyar Euro’yu aşan sağlık harcaması gerçekleştiğini açıkladı. 2016’da sadece Tunceli ve Artvin’in sağlıklı nefes aldığını, 2017’de durumun daha kötü olduğunu belirten Doç. Dr. Osman Elbek ise “Ülkenin yüzde 66’sı kirli havaya maruz kalıyor. Halkımıza İstanbul’da Silivri, Sarıyer ve Şile’de, Ankara’da Sincan ve Bahçelievler’de, İzmir’de ise Güzelyalı’da yaşamalarını öneririm” dedi.