Ekmek fiyatlarıyla ilgili flaş gelişme

Geçen haftanın en önemli gündemi ‘ekmek zammı’ oldu. İlk olarak İstanbul’da, İstanbul Ticaret Odası’na (İTO) bağlı fırınların Şişli, Beşiktaş ve Sarıyer’de ekmeğe yüzde 20 zam yaptığı, 250 gramlık ekmeğin 1.25 TL’den 1.5 TL’ye çıktığı söylendi.

Daha sonra Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı toplantı düzenleyerek, fırıncının artık dayanacak gücünün kalmadığını, ekmeğe yüzde 15 zam yapılması yönündeki tavsiyelerini gerekli kurumlara ileteceklerini kaydetti. Balcı, “Tüm Türkiye’de en fazla yüzde 15 zam yapılabilir. Zam oranı bölgelere göre değişebilir. Zam oranı gerekli kurumlarda konuşulmasının ardından en erken 1 ay içinde uygulanabilir” dedi.

Bu gelişmelerin ardından neredeyse herkes ekmeğe yüzde 15 zam geldiği konusunda hemfikirdi. Ancak açıklamaların en sonuncusu Ticaret Bakanlığı tarafından yapıldı. Bakanlık, şu ifadeleri kullandı: “Ekmeğe yüzde 15 zam geldi yönündeki açıklamalar gerçeği yansıtmamaktadır. Fırıncılar Federasyonu’nun fiyat belirleme yetkisi yoktur.”
 

MALİYETİMİZ ARTTI
Tüm bu gelişmelerin ardından biz de İstanbul’un çeşitli yerlerine giderek konunun ‘başrolündeki’ kişilerle yani fırıncılarla konuştuk, ekmek fiyatlarına baktık. Zam var mı yok mu? Zam varsa ne kadar yapılmış? İlk olarak Şişli’de 3 fırına uğradık. 3’ü de ekmek fiyatlarına çoktan zam yapmış. Yapılan zam Fırıncılar Federasyonu’nun tavsiye kararının da üzerinde. Şişli’nin çeşitli noktalarındaki fırınlar 250 gramlık ekmeğin fiyatını 1.25 TL’den 1.5 TL’ye çıkardı. Yapılan zam oranı ise yüzde 20. Şişli’de konuştuğumuz fırıncılar artan maliyetlerden dolayı zammın şart olduğunu söyledi.

HEMEN YANSITMAYIZ

Şişli’den sonraki durağımız ise Kasımpaşa. Kasımpaşa’da iki fırına uğradık. 2 fırında 250 gramlık ekmeği 1.25 TL’den satıyor. İlk konuştuğumuz fırıncı bulundukları bölge için herhangi bir zam kararı bulunmadığını, eğer zam gelse bile hemen bunu fiyatlara yansıtmayacaklarını söyledi. Her bölgenin farklı dinamikleri olduğuna dikkat çeken fırıncı, vatandaşın alım gücünün ekmek fiyatlarında asıl belirleyici unsur olduğunu dile getirdi. Kasımpaşa’daki diğer fırıncı ise zam yapmayacaklarını, artan maliyetleri kendi içlerinde karşılayabildiklerini belirtti.

AY BAŞINDA ZAM

Kasımpaşa’nın ardından bu kez Haliç’teyiz. Haliç’te henüz zam yapmayan yerler arasında. Ancak ay başından itibaren zamlı fiyata geçeceklerini söyleyen bir fırıncı, “İstanbul’un çeşitli bölgelerinde zamlı ekmek satışının başladığını biliyoruz. Bizim de artık 1.25 TL’lik fiyata dayanacak gücümüz kalmadı. Vatandaşı da düşünmemiz gerekiyor ama eğer artan maliyetlerimizin ardından zam yapmazsak bizim de çalışmaya devam etmemiz mümkün değil” dedi. Haliç’teki başka bir fırıncı ise, “Bağlı bulunduğumuz bölgede ekmek fiyatlarına zam olacağına yönelik herhangi bir gelişme henüz olmadı. Fırıncıların ay başı itibariyle toplanmasını bekliyoruz. Burada karar alınacaktır. Bu zam olayının çıkmasının ardından farklı olaylar da yaşamaya başladık. Ekmek mayası satan tüccarlar mal vermeyi durdurdu. Maya bulamıyorum. Tüccarlar da ekmeğe zam gelirse mayaya zam yapmayı planlıyor” diye konuştu.

80 KURUŞA EKMEK SATAN DA VAR

SON olarak Gaziosmanpaşa’da bir kaç fırına uğruyoruz. Bu bölge diğerlerine göre biraz daha farklı. Genelde fırınlar 200 gramlık ekmek satıyor. Girdiğimiz bir fırında 200 gramlık ekmek fiyatı 1 TL. Zam konusunda ne düşündüğünü sorduğumuz fırıncı şunları söylüyor: “Zam gelse de bizim zam yapmamız mümkün değil. Bulunduğumuz bölgede vatandaşın alım gücü düşük. 1 TL bile çok gelebiliyor.” Yine aynı bölgede faaliyet gösteren başka bir fırında ise 200 gramlık ekmeğin fiyatı 80 kuruş. Bu fiyattan nasıl satış yaptıklarını sorduğumuz fırıncı, “Daha yükseğe satmamız mümkün değil. Rekabet de var. Eğer zam gelirse belki fiyatı 1 TL’ye çıkarabiliriz. Bu konuda da net bir karar vermedik” dedi.

ZAMLI FİYATTAN SATIŞ YASA DIŞI

Konuya yakın kaynaklardan alınan bilgiye göre zamlı tarifeye geçiş yapan fırınlara ceza uygulanacak. Kaynaklar, şu an mevcut tarife üzerinde fırınların satış yapması gerektiğini söyledi. Mevcut tarifede 1 kilogram ekmeğin fiyatının en fazla 5 TL’den satılabileceği açıkça belirtiliyor. Bu tarife üzerinden bakıldığında 200 gramlık ekmeğin satış fiyatı 1 TL, 250 gramlık ekmeğin ise 1.25 TL olması gerekiyor.

İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Faik Yılmaz da şu ifadeleri kullandı: “Yeni yönetmelikle ekmekte zam kararı alınabilmesi için ilgili oda, birlik, ticaret odası, federasyon ve tarım il müdürlüğünden bir yetkilinin katılımı ile bir komisyon toplanıyor. Buradan çıkan zam kararı esnaf odasına iletilir. Bize de zam konusunda bir tavsiye kararı ulaştı. Ancak biz uygulamadık. Zamlı tarifeden satış yapanlar yasa dışı bir iş yapıyor. Belediyelerin yaptıkları denetimlerde bu fırınlara ceza kesmesi gerekiyor.”