Kosova’da göstericiler NATO askerleriyle çatıştı

Kosova‘nın kuzeyindeki Zveçan Belediyesi önünde, yeni Arnavut belediye başkanının göreve başlamasını engellemek isteyen Sırplar sabah saatlerinden itibaren protesto düzenlemeye başladı. Protestolarda Sırplar ile NATO’nun Kosova‘daki Barış Gücü (KFOR) birlikleri arasında arbede yaşandı.

ÇATIŞMALAR ŞİDDETLENDİ

KFOR, belediye binası önündeki kalabalığı göz yaşartıcı gaz kullanarak dağıtmaya çalıştı, protestocular KFOR güçlerine sert cisimler atarak karşılık verdi. Göstericiler ara sokaklardan belediye binası önünde bulunan KFOR güçlerine saldırmaya devam etti. Yaşanan arbedede, silah seslerinin duyulduğu, bölgede bulunan Kosova polisine ait aracın kundaklandığı belirtildi.

“ŞİDDET EYLEMLERİ KABUL EDİLEMEZ”

Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Suç çetelerine dönüşen Sırp yasa dışı yapılar Kosova polisine, KFOR görevlilerine ve gazetecilere saldırdı. Bu kabul edilemez şiddet eylemleri herkes tarafından kınanmalıdır. ( Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar) Vucic’in Kosova’nın kuzeyini istikrarsızlaştırma yönündeki emirlerini yerine getirenler adaletle yüzleşmeli.” ifadelerine yer verdi.

“KURTİ’NİN TEK AMACI ÇATIŞMA”

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, başkent Belgrad’da basın toplantısı düzenledi. Kosovalı Sırpların, Kosova Başbakanı Albin Kurti’nin “emriyle” seçilen belediye başkanlarına olan memnuniyetsizliklerini dile getirmek için toplandıklarını söyleyen Vucic, “Aylardır, Kurti’nin tek amacının çatışma olduğunu ve bölgede kan dökülmesini amaçladığını anlatmaya çalıştım. Tam da istediği gibi oldu ve Sırplar ile NATO karşı karşıya geldi.” dedi.

“KOSOVA ASKERLERİ ATEŞ AÇTI”

Vucic, bugünkü gerginliğe ilişkin şu ifadeleri kullandı: “KFOR, Kosova Özel Birliklerine ait araçların etrafında bulunan Sırpların dağılmasını istedi. Bu talebin yerine getirilmemesi üzerine KFOR ve Sırplar arasında arbede yaşandı. Ancak, Kosova Özel Birliklerine ait bir asker, bakın KFOR değil, diz çökme pozisyonunda elindeki tüfekle ateş açtı. İki kurşun bir Sırp’ı yaraladı. Sırplar da bunu üzerine taşlarla cevap verdi.”

“41 KFOR ASKERİ YARALANDI”

Yaşanan arbedenin ardından 52 Kosovalı Sırp’ın yaralandığını aktaran Vucic, “Biri ağır yaralı, 3 kişi de yoğun bakımda. 41 KFOR askeri de yaralandı.” diye konuştu. Vucic, Sırbistan ordusunun, Kosova sınırında “gerekli görülen” yerlerde konuşlandığına işaret ederek, “Bu gece onları da ziyaret edeceğim. Avrupa Birliği (AB) yetkilileriyle sürekli iletişim halindeyim.” ifadelerini kullandı.

“BARIŞÇIL GÖSTERİLER DÜZENLEYİN”

Sırbistan’ın barışı korumak için elinden geleni yapacağını vurgulayan Vucic, “Kosovalı Sırplara, NATO ile çatışmaya girmemeleri çağrısında bulunuyorum. Gösteri düzenleyeceksiniz lütfen bunu barışçıl yöntemlerle yapın.” dedi. Vucic, uluslararası kurumlara da Kurti’nin yapmak istediklerini anlamaları noktasında uyarıda bulunarak, “Kosova’daki Sırpların ölmesine, sürgün edilmesine izin vermeyeceğiz. Bugün size anlattıklarımın hepsi gerçek.” diye konuştu.

“KOSOVA’DA KARANLIK BİR HATIRLATMA”

Kosova Başbakanı Albin Kurti, ülkenin kuzeyindeki son gelişmelere dair Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Bugün Quint ülkeleri (ABD, Fransa, İtalya, Almanya ve Birleşik Krallık) büyükelçileri ve AB Büyükelçisi ile bir toplantı yaptık. Şiddetle ilgili endişeleri paylaşıyorum ve Kosova Polisi, NATO KFOR ve gazetecilere yönelik saldırıları kınıyorum. NATO araçlarının üzerindeki aşırı milliyetçi Sırp grafiti, Kosova’da karanlık bir hatırlatmadır. Barış ve güvenliğin yanındayız.” ifadelerini kullandı.

“PROTESTOCULAR EMİRLERE UYMADI”

Kosova Polisi tarafından kuzeydeki son gelişmelerle ilgili yapılan açıklamada, göstericiler uyarıları dikkate almadığı, araçlara ve kamu malına zarar verdiği için KFOR’un protestoculara karşı harekete geçmek zorunda kaldığı ifade edildi. Polisin açıklamasında, “Zveçan’da protestocular barışçıl davranmamayı sürdürdü ve sürekli durumu kışkırttı, şiddet gösterdi, polis yetkililerine çeşitli nesneler fırlattı, polis ve KFOR araçlarının üzerine Sırpça ve Rus sembolleri içeren kışkırtıcı yazılar yerleştirdi ve yazdı, ayrıca araçlara zarar verdi. Zveçan’daki protestocular, emirlere uymadı, direndi ve çeşitli aletler, molotof kokteylleri, el bombaları, patlayıcılar fırlattı ve silah sesleri duyuldu.” ifadelerine yer verildi.

NATO’DAN “ŞİDDETİ DURDURUN” ÇAĞRISI

NATO, ittifakın Kosova’daki Barış Gücü (KFOR) askerlerine yapılan saldırıları kınayarak, acilen şiddetin durdurulması çağrısında bulundu. NATO Sözcüsü Oana Lungescu, Kosova’nın kuzeyindeki Zveçan Belediyesi önünde protesto düzenleyen Sırplar ile KFOR askerleri arasındaki arbedede saldırıya uğrayan bazı askerlerin yaralandığı bilgisini paylaştı. “NATO, Kosova’nın kuzeyinde KFOR askerlerine nedensiz yapılan saldırıları kınamaktadır.” ifadesini kullanan Lungescu, saldırıların kabul edilemeyeceğini, şiddetin derhal durdurulması gerektiğini belirtti. Lungescu, taraflara gerginliği körükleyecek eylemlerden kaçınma ve diyaloğa girme çağrısında bulunarak, KFOR’un Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1999’da verdiği yetki uyarınca güvenli ortamın sağlanması için gereken adımları atacağını ve tarafsızlığını koruyacağını bildirdi.

“BAŞKA SALDIRILARA MÜSAMAHA GÖSTERMEYECEĞİZ”

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni yazılı açıklama yaptı. Meloni, İtalyan hükümeti adına, bugünkü olaylarda yaralanan KFOR’da görevli İtalyan askerlerine yakınlığına ve dayanışmasına dikkati çekerek, “Diğer ülkelerden askerlerin de yer aldığı KFOR misyonuna karşı yapılan saldırıyı en sert şekilde kınıyorum. Yaşananlar kesinlikle kabul edilemez ve sorumsuzcadır. KFOR’a yönelik başka saldırılara müsamaha göstermeyeceğiz.” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE’DEN DE AÇIKLAMA GELDİ

Öte yandan olaylarla ilgili Türkiye’den de açıklama geldi. Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “Kosova’nın kuzeyinde yaşanan olayları endişeyle takip ediyoruz. Söz konusu olaylar bölgesel güvenlik ve istikrara zarar vermektedir. Tüm taraflara şiddet olaylarından kaçınma ve gerilimi tırmandıracak eylemlerde bulunmama çağrısı yapıyoruz. Kosova Barış Gücü’nün (KFOR) olayların tırmanmasını engelleme yönündeki yapıcı rolünü takdirle karşılıyoruz. Çıkan olaylarda bazı KFOR askerlerinin hafif yaralandığını üzüntüyle öğrendik. Bölgede gerilimin azaltılması, kalıcı barış ve istikrarın tesis edilebilmesinin yegane yöntemi, halen yürütülmekte olan diyalog sürecinde ilerleme sağlanmasıdır” ifadelerine yer verildi.

KOSOVA-SIRBİSTAN ARASINDAKİ GERGİNLİK

Kosova’nın kuzeyinde 26 Mayıs’ta Sırpların yoğun olarak yaşadığı belediyelerde etnik Sırplar ile Kosova polisi arasında gerginlik yaşanmış, polis Sırplar tarafından boykot edilen ve seçimle göreve gelen Arnavut asıllı yeni belediye başkanlarının belediye binalarına girişine izin vermeyen göstericilere göz yaşartıcı gazla müdahalede bulunmuştu. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic de Kosova’da yaşanan gerginliklerin ardından orduya savaşa hazır olma ve Kosova sınırına hareket emri vermişti. 23 Nisan’da bölgede yapılan olağanüstü yerel seçimleri Arnavut siyasi partilerinin adayları kazanırken seçimler, bölgede çoğunluğu oluşturan Kosovalı Sırplar tarafından boykot edilmişti. Kosova Merkez Seçim Komisyonu, bölgede kayıtlı 45 bin 95 seçmenden sadece 1567’sinin (yüzde 3,47) oy kullandığını açıklamıştı. Sırbistan, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor.

SIRBİSTAN-KOSOVA İLİŞKİLERİ

Kosova, 117 ülke tarafından “bağımsız devlet” olarak tanınmasına rağmen kuzeyinde devam eden etnik gerginlikler ve Birleşmiş Milletlere üye olamaması nedeniyle “Avrupa’nın donmuş ihtilaf bölgelerinden biri” şeklinde nitelendiriliyor. Sırbistan, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor. Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen Sırbistan ve Kosova, Avrupa Birliği arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak yol bulmaya çalışıyor.