Değişen toplum yapısıyla bayram kültürü farklı boyutlara taşındığı için eski bayramları özlüyoruz. Ve o eski bayramları dilimizden düşürmüyoruz Bayramları güzelleştiren çocukluğumuz muydu! Yoksa eskiden bayramlar daha mı güzeldi! Bunun cevabını bulmak için sizleri o günlere götürmek istiyorum! Sevinç, neşe, eğlence anlamına gelen bayram, Milli, dini veya özel olarak önemi olan, kutlanan gün veya günler, Sevdiklerimizle […]
Değişen toplum yapısıyla bayram kültürü farklı boyutlara taşındığı için eski bayramları özlüyoruz.
Ve o eski bayramları dilimizden düşürmüyoruz
Bayramları güzelleştiren çocukluğumuz muydu!
Yoksa eskiden bayramlar daha mı güzeldi!
Bunun cevabını bulmak için sizleri o günlere götürmek istiyorum!
Sevinç, neşe, eğlence anlamına gelen bayram,
Milli, dini veya özel olarak önemi olan, kutlanan gün veya günler,
Sevdiklerimizle daha çok zaman geçirdiğimiz, güzel anılar biriktirdiğimiz bayramlar,
Ramazan’da kazandığımız manevi kıymetleri
Ramazan ruhaniyeti içinde yaşadıklarımızı
Bayram sabahının huzuru ile kucaklamanın mutluluğu,
Hicretin ikinci yılından sonra kutlanmaya başlanan Ramazan Bayramı,
Hicri takvime göre 9. Ay ve İslam dininin inancına göre
Muhammed’e Kuran ayetlerinin inmeye başladığı
Aynı zamanda Müslümanlarca oruç tutulmaya ve
Teravih Salat’ına başlanılan ay,
Bu ayda oruç tutmak İslam’ın beş şartından biri olan
Ayın hilal görünümünün ilk görülüşünden itibaren 29 veya 30 gün boyunca Ramazanın sürdüğü hadislerden alıntılanarak hesaplanan,
Bayramda yapılması gereken tüm tören ve ibadetler Hazreti Muhammed tarafından düzenlenen
Bayram gelenekleri, Çocuklara şeker veya harçlık vermek
Bayramlık kıyafetler giyinme
Aile büyüklerini ve arkadaşları ziyaret etme,
Gelen misafire tatlı ikram etme
Her 33 senede bir Ramazan ayı aynı günlere tekabül eden,
Ramazan Bayramı, ramazan ayı boyunca tutulması farz kılınan orucun sonunu ifade eder,
Ramazan Bayramının ilk günü aynı zamanda şevval ayının birinci günü
ve bu günde oruç tutulmaz.
Bayramın ilk günü genellikle erkekler bayram namazı kılar,
Namaz sonrası hutbe okunur
Bayram boyunca eş, dost, akraba ziyaretiyle birbirlerinin bayramını kutlar
Bu ziyaretlerde kolonya, tatlı ve şekerlemeler ikram edilir.
Herkesin en yeni en temiz kıyafetlerini giydiği
Büyüklerin ellerini öpen çocuklara hediye veya harçlık verildiği bayramlar.
Bu harçlıklarla alınan pamuk helva, kağıt helva, elma şekeri ve macunlar,
Mahalleye gelen seyyar salıncaklara binildiği, çatapat, maytap patlatıldığı,
Herkesin mutlu ve samimi olduğu bayramlar!
Osmanlı’da ise Bayram hazırlıkları, 15 gün öncesinden başlar,
Yeni giysiler dikilir, maddi durumu olmayanlara ise
Hali vakti yerinde olanlar Bayramlık kıyafet diktirerek destek olurdu
İlk olarak fetih şehitlerinin mezarları ziyaret edilir daha sonra
Aile kabristanına gidilir ve Misafir ziyaretleri yakınlık sırasına göre yapılır ziyaretlerde önce şeker Ardından sade kahve ikram edilirdi.
Fatih Sultan Mehmet saraydaki bayram merasimi ile ilgili kanun hazırlamıştı.
Buna göre padişah sabah namazını Hırka-i Saadet Dairesi’nde kılar.
Bu kapının önünde tahta otururdu.
Oradaki imamlar ve hatipler aşr-ı şerif okuduktan sonra hazinedar başı onlara caizelerini ve hediyelerini verirdi.
Daha sonra mehter çalar orada bulananlar alkış tutar
Duacı çavuşlar ise dua ederlerdi.
Osmanlı’da bayram gelenekleri arasında çocukların hazırladıkları kandillerden mahya yapmaları, çiçek, gemi, top gibi farklı desenlerde yaptıkları mahyalar ile cami avlusunda ya da camiye yakın bir yerlerde beklerlerdi
Namaza gidenlerden mahya bahşişi ve yağ parası toplarlardı.
Osmanlı’da bayram eğlencelerinde bir düzen söz konusuydu.
Öğleden önce vakit bayramlaşma ve ikram ile geçer,
Gösteriler ise öğleden sonra olurdu.
Sultanahmet Meydanı’nda şerbetçiler, oyuncakçılar ve yiyecek tezgahlarının
Olduğu panayırlar kurulurdu.
Herkesin yemek yiyebilmesi için maddi durumu iyi olanlar ücreti kendi ceplerinden öderdi.
Şenliklerde güreşçiler, orta oyuncuları, meddahlar, hayalbazlar hünerlerini sergilerdi
Çocukların bayram adetlerinden biri ise Ramazan gecelerinde toplanıp bir çanağa kandil ve mum koyup kapı kapı dolaşmak ve donanma parası dedikleri bahşişi istemekti.
Bayramın ayrılmaz ikilisi kolonya ve şeker,
17. yy Almanya’sında ilaç olarak kullanılan kolonya,
Osmanlı’ya geldiği tarihten itibaren Türk ikram kültürünün vazgeçilmez öğesi olan kolonya, çok pahalı bir ürün olduğu için eve gelen misafirlere ikram ederek onlara ne kadar değerli olduklarını gösterirlerdi.
Ayrıca Ağızlar tatlansın diye şeker ikram edilirdi
Bayram deyince hemen akla gelen tatlı tabağının baş tacı baklava, sarmalar ve börekler.
En çok çocukların mutlu olduğu, kapı kapı gezip şeker, çikolata topladıkları bayramlar mazide kaldı artık.
Gelenek ve göreneklerimizden kültürümüzden gittikçe uzaklaştığımız için
Bayram heyecanı eskisi kadar coşkulu hissedilmiyor
Eski bayramları görenler onların daha eğlenceli, daha neşeli geçtiğini söylüyorlar.
Bayram sevincini Bayram coşkusunu küçük bir çocukken doyasıya yaşayan şanslı çocuklardan biri olduğum için çok mutluyum.
Bayram namazından gelen babamı sabırsızlıkla beklediğimiz,
Annemin büyük bir zevkle hazırladığı unutulmaz kahvaltı sofrası,
Orada edilen hoşsohbetler, atılan şen kahkahalar,
Anlatılan eski bayram anılarının paylaşıldığı anlar
Bayramlık giysilerimizi giyip büyüklerimizin ellerini öptüğümüz
Bayram harçlığımızı almak için sabırsızlandığımız günler,
Kabristan ziyareti ve büyüklerimize yapılan ziyaretler
Verilen renkli mendiller içindeki bayram harçlıkları,
Akraba komşu ziyaretlerinin olduğu
Büyüklere olduğu gibi küçüklere de ikramda bulunulan bayramlar.
Bayram gelmeden önce yeni bayramlıkların alındığı
Bayramlık giysilerimi başucumda saklayan uykuya dalmadan önce seyredenlerdenim,
Evimizde baklavalar, sarmalar ve böreklerin yapıldığı
Bayram öncesi evimizin itinayla temizlendiği
Bayram coşkusunu yaşadığım ve heyecanla beklediğim için kendimi çok şanslı hissediyorum. Allah’ıma şükürler olsun
Bu heyecanı, mutluluğu yıllarca bana yaşatan Canım Annem canım Babam ve canım Babaannem mekanınız cennet olsun
Zamanımızda maalesef çocuklar bayram heyecanını ve mutluluğunu yaşayamadan anlamadan büyüyorlar.
Bayramlar eş, dost, akraba ve aile büyükleri ile kutlanmıyor
Bayramı bir tatil olarak görüp tatil beldelerinde geçiriyorlar
Herkesin evlerinde huzur sağlık mutluluk ve sevdikleri ile geçirecekleri güzel bayramlara tekrar kavuşmak umuduyla!…
Şefkat, merhamet, güler yüz ve neşeye
Hayırlara, sevgiye ve mutluluğa vesile olan Bayramların
Tüm dünyaya sağlık ve barış getirmesini tüm kalbimle dilerim….